روغن موتور

روغن موتور

روغن‌های روان‌ساز دارای منشأ معدنی هستند و از نفت خام یا تصفیه روغن موتورهای کارکرده تهیه می‌شوند.فرایند تهیه روغنهای روان‌ساز در پالایشگاه شامل دو مرحله می‌باشد.این مراحل عبارتند از: ۱-تقطیر در فشار اتمسفریک ۲-تقطیر در خلأ یکی از محصولات تقطیر در خلأ برش روغنی است که بعنوان ماده اولیه واحدهای روغن سازی وارد پالایشگاه می‌گردد.این برش روغنی تحت یک سری عملیات پالایش و به روغن پایه تبدیل می‌گردد.

مراحل پالایش برش روغنی در پالایشگاه

در پالایشگاه برش روغنی بعنوان ماده اولیه واحد روغن سازی به واحد استخراج با فورفورال فرستاده می‌شود که در آنجا مواد آروماتیک و نیز موادی که حاوی ترکیبات حلقوی غیر اشباع(بنزینی)است، از آن زدوده می‌شود.رفینت حاصل که حاوی روغن می‌باشد، به واحد موم گیری با تولوئن و متیل اتیل کتون فرستاده می‌شود تا انواع پارافین و واکس (موم) آن جداسازی گردد.روغن موم گیری شده به واحد تصفیه نهایی توسط هیدروژن ارسال می‌گردد تا روغن پایه نهایی حاصل شود.

ویژگیهای فیزیکی روغن

گرانروی

مقاومتی که یک روغن نسبت به جاری شدن بعلت اصطکاک داخلی مولکولهای آن از خود نشان می‌دهد، گرانروی (ویسکوزیته) نامیده می‌شود.گرانروی روغن با تغییر دمای آن، تغییر می‌کند و هر چه روغن گرمتر شود گرانروی آن کمتر می‌گردد.از این رو همواره باید گرانروی همراه با دمایی که گرانروی در آن دما اندازه گیری شده، قید گردد.گرانروی روغن معمولاً در دمای ۴۰ و۱۰۰ درجه سانتی گراد اندازه گیری می‌شود.

شاخص گرانروی

تغییر گرانروی با تغییرات دما را با شاخص گرانروی می‌سنجند.هر چه رقم شاخص گرانروی روغنی بزرگتر باشد، در اثر تغییر دما گرانروی روغن کمتر تغییر می‌کند و بر عکس.

نقطه ریزش

نقطه ریزش، پایین‌ترین دمایی است که روغن در آن هنوز سیال است و جاری می‌شود.

نقطه اشتعال

پایین‌ترین دمایی است که در آن، روغن به اندازه کافی به بخار تبدیل می‌شود و با هوا یک مخلوط قابل اشتعال می‌سازد، به طوریکه با نزدیک کردن شعله آتش در یک لحظه مشتعل و سپس خاموش گردد.این آزمون برای اندازه گیری میزان آتش گیری و فراربودن روغن صورت می‌گیرد.

معرفی مواد افزودنی به روغن

چون روغن پایه که از پالایش نفت خام بدست می‌آید، هنوز ویژگیهای لازم برای استفاده در موتور خودروهای مدرن و ماشین آلات صنعتی را به طور کامل دارا نیست، بسته به نوع وظیفه‌ای که از آن انتظار می‌رود، مواد افزودنی مختلف به آن افزوده می‌شود تا در روغن مقاومت لازم برای شرایط سنگین کار، حرارت و فشار زیاد موتور به طور بهینه ایجاد شود. بنابراین در ابتدا با افزودن پلیمر ویسکوزیته روغن را به میزان لازم رسانده و سپس از هر یک از مواد ذیل به میزان لازم به منظور تأمین ویژگیهای مناسب افزوده می‌گردد. ازجمله مواد افزودنی عبارتند از: ۱-پاک کننده‌ها و معلق کننده‌ها ۲-بهبوددهنده شاخص گرانروی ۳-مواد ضد اکسیداسیون ۴-مواد ضد سائیدگی ۵-مواد ضد کف ۶-مواد ضد خوردگی و ضد زنگ زدگی ۷-مواد پایین آورنده نقطه ریزش 

ویژگی‌های روغن موتور

۱-خاصیت اکسایش و پایداری حرارتی بالا

۲-خاصیت پاک‌کنندگی جهت کاهش رسوبات ناشی از احتراق و اکسایش

۳-خاصیت ضد سائیدگی جهت کنترل فرسایش قطعات موتور

۴-خاصیت خنثی‌کنندگی اسیدهای حاصل از اکسایش و احتراق جهت جلوگیری از خوردگی قطعات موتور

۵-محافظت عالی از موتور تحت هر شرایط کارکرد آب و هوایی

۶-افزایش طول عمر و قدرت موتور تا حد بالا

۷-استارت آسان موتور و رسیدن سریع روغن به قطعات به نحو عالی، به منظور روانکاری در دماهای پایین

۸-پایداری برشی عالی روغن که منجر به حفظ گرانروی در تمام طول مصرف می‌گردد

۹-قابلیت عالی در حذف حرارت زائد از موتور برای حفظ ساختار متالورژیکی قطعات

۱۰-کنترل عالی مصرف روغن و کاهش هزینه